مودّت اهلبیت علیهم السلام
قرآن میفرماید: «قُلْ لَّا أَسْئَلُکمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبَى وَ مَن يَفْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْناً إِنَّ اللهَ غَفُورٌ شَکورٌ» (شورى، 23) (اى پيامبر! به مردم) بگو: من از شما بر اين (رسالت خود) هيچ مزدى جز مودّت ذی القربی را نمىخواهم و هرکس کار نيکى انجام دهد، براى او در نيکويى آن مىافزاييم. همانا خداوند بسيار آمرزنده و قدردان است.
بارها در قرآن اين سخن از قول پيامبران مختلف نقل شده که ما از مردم مزد و پاداشى نمىخواهیم. پيامبر اسلام نيز از مردم درخواست مزد مادى نداشت، ولى دو مرتبه از طرف خداوند مأمور شد تا مزد معنوى را که به نفع خود مردم است، از مردم تقاضا کند.
يک بار فرمود: من پاداشی جز مودت اهلبیتم نمی خواهم: «الاّ المودّة فى القربى» و یک بار فرمود: من هيچ مزدى نمىخواهم، جز آنکه کسی راه خدا را انتخاب کند: «الاّ من شاء ان يتّخذ الى ربّه سبيلا». آیه ای دیگر، نتیجه مودّت را به نفع خود مردم می¬داند: «قُلْ مَا سَأَلْتُکم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکمْ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَهُوَ عَلَى کلِّ شَىْءٍ شَهِيدٌ»؛ بگو: هر مزدى که از شما خواستم، آن به نفع شماست، مزد من جز بر خدا نيست و او بر هر چيزى گواه است.
بنابراین پيامبراکرم اعلام می¬کند: اگر من از شما مزدى درخواست مىکنم و مىگويم اهل بيتم را دوست بداريد، به خاطر آن است که فايدهى اين کار به خود شما بر مىگردد. زيرا کسى که به اهل بيت معصوم پيامبر علاقه¬مند باشد، از آنان پيروى مىکند و هر کس از رهبران معصوم پيروى کند، از راه خدا پيروى کرده است. مثل معلّمى که به شاگردانش بگويد: من از شما پاداشی نمىخواهم، جز آنکه درس مرا خوب بخوانيد، که طبیعی است فايده اين امر به خود شاگرد برمىگردد.
از طرفى مودّت با دو چيز ملازم است: يکى شناخت و معرفت، زيرا تا انسان کسى را نشناسد نمىتواند به او عشق بورزد. دوم اطاعت و تبعیت، زيرا مودّت بدون اطاعت، نوعى تظاهر و رياکارى و دروغ و تملّق است. پس کسانى که راه خود را از راه اهل بيت پيامبرعليهم السلام جدا کردند، راه خدا را پيش نگرفتهاند. اين از ديدگاه قرآن.
امّا از نظر عقل. پاداش بايد همسنگ و هموزن عمل باشد. رسالت، جز امامت که ادامه آن است هم وزنى ندارد، مزد رسالت ادامه هدايت است، مزد يک معصوم، سپردن کار به معصوم ديگر است.
از سوی دیگر، مگر مىشود بگوييم مسلمانان صدر اسلام مأمور بودند مزد رسالت را بپردازند و نسبت به قُربى مودّت داشته باشند، ولى مسلمانان امروز يا اين وظيفه را ندارند و يا قربايى نيست تا به او مودّت بورزند. اگر مزد رسالت، مودّت قربى است، امروز هم بايد قُربايى باشد تا نسبت به او مودّت و اطاعت داشته باشيم. آرى، امروز بايد نسبت به امام زمان علیه السلام مودّت داشته و مطيع او باشيم.. البتّه اطاعت آن حضرت در زمان غيبت، عمل به پيام او و رجوع به فقهاى جامع الشرایط است.
فخررازى از مفسران بزرگ اهل سنّت، در تفسير خود آورده است: همين که آيه مودّت نازل شد، از پيامبر اکرم پرسيدند: قربى چه کسانى هستند؟ حضرت فرمود: علىّ و فاطمه و فرزندانش.
بارها در قرآن اين سخن از قول پيامبران مختلف نقل شده که ما از مردم مزد و پاداشى نمىخواهیم. پيامبر اسلام نيز از مردم درخواست مزد مادى نداشت، ولى دو مرتبه از طرف خداوند مأمور شد تا مزد معنوى را که به نفع خود مردم است، از مردم تقاضا کند.
يک بار فرمود: من پاداشی جز مودت اهلبیتم نمی خواهم: «الاّ المودّة فى القربى» و یک بار فرمود: من هيچ مزدى نمىخواهم، جز آنکه کسی راه خدا را انتخاب کند: «الاّ من شاء ان يتّخذ الى ربّه سبيلا». آیه ای دیگر، نتیجه مودّت را به نفع خود مردم می¬داند: «قُلْ مَا سَأَلْتُکم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکمْ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَهُوَ عَلَى کلِّ شَىْءٍ شَهِيدٌ»؛ بگو: هر مزدى که از شما خواستم، آن به نفع شماست، مزد من جز بر خدا نيست و او بر هر چيزى گواه است.
بنابراین پيامبراکرم اعلام می¬کند: اگر من از شما مزدى درخواست مىکنم و مىگويم اهل بيتم را دوست بداريد، به خاطر آن است که فايدهى اين کار به خود شما بر مىگردد. زيرا کسى که به اهل بيت معصوم پيامبر علاقه¬مند باشد، از آنان پيروى مىکند و هر کس از رهبران معصوم پيروى کند، از راه خدا پيروى کرده است. مثل معلّمى که به شاگردانش بگويد: من از شما پاداشی نمىخواهم، جز آنکه درس مرا خوب بخوانيد، که طبیعی است فايده اين امر به خود شاگرد برمىگردد.
از طرفى مودّت با دو چيز ملازم است: يکى شناخت و معرفت، زيرا تا انسان کسى را نشناسد نمىتواند به او عشق بورزد. دوم اطاعت و تبعیت، زيرا مودّت بدون اطاعت، نوعى تظاهر و رياکارى و دروغ و تملّق است. پس کسانى که راه خود را از راه اهل بيت پيامبرعليهم السلام جدا کردند، راه خدا را پيش نگرفتهاند. اين از ديدگاه قرآن.
امّا از نظر عقل. پاداش بايد همسنگ و هموزن عمل باشد. رسالت، جز امامت که ادامه آن است هم وزنى ندارد، مزد رسالت ادامه هدايت است، مزد يک معصوم، سپردن کار به معصوم ديگر است.
از سوی دیگر، مگر مىشود بگوييم مسلمانان صدر اسلام مأمور بودند مزد رسالت را بپردازند و نسبت به قُربى مودّت داشته باشند، ولى مسلمانان امروز يا اين وظيفه را ندارند و يا قربايى نيست تا به او مودّت بورزند. اگر مزد رسالت، مودّت قربى است، امروز هم بايد قُربايى باشد تا نسبت به او مودّت و اطاعت داشته باشيم. آرى، امروز بايد نسبت به امام زمان علیه السلام مودّت داشته و مطيع او باشيم.. البتّه اطاعت آن حضرت در زمان غيبت، عمل به پيام او و رجوع به فقهاى جامع الشرایط است.
فخررازى از مفسران بزرگ اهل سنّت، در تفسير خود آورده است: همين که آيه مودّت نازل شد، از پيامبر اکرم پرسيدند: قربى چه کسانى هستند؟ حضرت فرمود: علىّ و فاطمه و فرزندانش.
سؤالات درس یازدهم / مودت اهل بیت علیهم السلام
1- پاداش پیامبر از مردم چه بود؟
الف) تلاوت قرآن ب) مودت اهل بیت ج) ذکر صلوات
2- لازمه مودت اهل بیت چیست؟
الف) معرفت ب) اطاعت ج) هر دو مورد
3- در آیه 23 شوری، کدام صفت الهی آمده است؟
الف) شکور ب) علیم ج) رحیم
نظرات شما عزیزان: